Wiele sytuacji wywiera skutki prawne dla innych osób. Jednym z takich wydarzeń jest śmierć osoby bliskiej, która rzutuje na sytuacje majątkową osoby zmarłej, a przede wszystkim zmienia sytuację majątkową osób wchodzących w krąg jej spadkobierców. Dziedziną prawa, która reguluje interesy prawne osób biorących udział w dziedziczeniu jest prawo spadkowe, wchodzące w skład prawa cywilnego. Samo dziedziczenie jest procesem o dużym stopniu formalizmu prawnego, dlatego wiele osób korzysta z usług Kancelarii prawnych, które profesjonalnie zajmują się procedurą dziedziczenia spadku. Nasza Kancelaria odpowie Państwu na wiele pytań związanych z prawem spadkowym i postara się przybliżyć nie co samą procedurę dziedziczenia.

Dziedziczenie nie jedno imię ma.

W Polskim systemie prawnym wyróżnia się dwa sposoby objęcia spadku po osobie zmarłej – na drodze dziedziczenia testamentowego i dziedziczenia ustawowego.

Dziedziczenie testamentowe oparte jest na testamencie, czyli rozrządzeniu majątkiem własnym na wypadek śmierci. Dokument taki może sporządzić, jak i odwołać jedynie osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Testament nie może dotknięty żadną z poniższych wad oświadczenia woli – spadkodawca jest w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli; działa pod wpływem błędu lub pod wpływem groźby. Polskie prawo wyróżnia kilka typów testamentu:

– testament własnoręczny – napisany odręcznie, opatrzony odpowiednim podpisem i datą;

– testament notarialny – sporządzony przez notariusza w formie aktu notarialnego.

– testament allograficzny – ustne oświadczenie woli, sporządzone w towarzystwie dwóch świadków, wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego;

– testament ustny – sporządzany w obawie rychłej śmierci w obecności 3 świadków. Oświadczenie ustne powinno być w ciągu roku spisane i podpisane przez wszystkich świadków.

Z kolei dziedziczenie ustawowe jest szczegółowo uregulowane w Kodeksie cywilnym i ma miejsce w sytuacji, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu lub testament jest nieważny albo gdy osoby powołane do dziedziczenia nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami.

Najważniejsze dla procesu dziedziczenia jest pojęcie kręgu spadkobierców, czyli osób, które w danej kolejności dziedziczą po zmarłym, ściśle określone w obowiązujących przepisach prawa. W obecnym brzmieniu Kodeks Cywilny do kręgu spadkobierców zalicza  zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwo i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy, dziadków, pasierbów, gminę oraz Skarb Państwa.

Zawsze w pierwszej kolejności o spadku zostają powołane dzieci spadkodawcy oraz małżonek. Dziedziczą oni w częściach równych, jednak część małżonka nie może być mniejsza niż 1/4 spadku. W następnej kolejność powołuje się wnuki osoby zmarłej. Gdy osoba zmarła nie pozostawiła po sobie dzieci naturalnych, ani przysposobionych, wówczas do dziedziczenia zostają powołani małżonek oraz rodzice osoby zmarłej.  Jeśli rodzice nie dożyli momentu otwarcia spadku, w następnej kolejności dziedziczy rodzeństwo. Dalej zostają powołani zstępni rodzeństwa, dziadkowie i dzieci małżonka spadkodawcy. Jeśli osoba zmarła nie miała żadnych krewnych, majątek po niej przejmuje Gmina lub Skarb Państwa.

Jak wygląda postępowanie w kwestii nabycia spadku?

Spadkobiercy mają możliwość rozwiązania kwestii dziedziczenia przed sądem, a także przed notariuszem.

Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku rozpoczyna się od wniesienia wniosku do właściwego sądu. W świetle art. 1025 ust. 1 Kodeksu cywilnego, wniosek taki może wnieść  każda osoba mająca interes prawny. Sądem właściwym będzie sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Celem postępowania sądowego jest ustalenie pełnego kręgu osób uprawnionych z tytułu dziedziczenia zarówno ustawowego, jak i testamentowego. Kiedy Sąd pozna wszystkich uprawnionych do dziedziczenia spadkobierców wyda postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku  i odpowiednio rozdysponuje części spadkowe na danych spadkobierców.

Jeśli wybierzemy postępowanie przed notariuszem, pierwszym krokiem będzie sporządzenie protokołu dziedziczenia, w skład którego wchodzą między  innymi: żądanie poświadczenia dziedziczenia złożone przez osoby biorące udział w spisywaniu protokołu, oświadczenia o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi, oświadczenia o znanych testamentach spadkodawcy lub braku takich testamentów, jak i oświadczenia, czy były składane oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, czy zostało wydane orzeczenie dotyczące niegodności dziedziczenia oraz czy były zawierane umowy z przyszłym spadkodawcą w przedmiocie zrzeczenia się dziedziczenia po nim.

Zaraz po spisaniu protokołu notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, w którym zawarte są informacje na temat spadkobierców, tytułów ich powołania i wielkości przysługujących im udziałów spadkowych. Ostatnim etapem jest wpisanie aktu poświadczenia dziedziczenia do odpowiedniego rejestru tych aktów, którego notariusz dokonuje niezwłocznie po sporządzeniu tego aktu.

Niezależnie od drogi dziedziczenia, nasza Kancelaria pomoże Państwu przejść przez cały proces. W związku z prawem spadkowym, świadczy usługi w zakresie:

– negocjacji z innymi spadkobiercami;

– doradztwa w kwestii przyjęcia lub odrzucenia spadku;

– redakcji wniosków o stwierdzenie nabycia spadku;

– reprezentacji Klientów przed organami sądownictwa;

– prowadzenia spraw związanych z obaleniem testamentu;

– przeprowadzenia działu spadku i zniesienia współwłasności powstałej w wyniku nabycia spadku.

Doradzimy, odpowiemy na wszelkie pytania i rozwiejemy wątpliwości dotyczące prawa spadkowego i procedury dziedziczenia. Z nami są Państwo w dobrych rękach.